Katarakt

Gözde bulunan doğal merceğin saydamlığını kaybetmesine katarakt denmektedir. Saydamlık özelliğinde bozulmalar yaşanan lens, puslu cam gibi olarak görmede şikâyetler yaşanmasına neden olmaktadır. Bu durum bir gözde meydana gelebileceği gibi aynı anda her iki gözde de meydana gelebilmektedir. Her iki gözde kataraktınız olabilir ama genellikle aynı anda oluşmazlar. Her iki gözün etkilendiği durumlarda da bir göz diğerine göre daha fazla etkilenebilmektedir.

Bir katarakt gözün merceğinde oluşan kalın, bulanık bir bölgedir. Yavaş yavaş gelişir ve zamanla görmenizi olumsuz etkiler. Kataraktlar yaşlı insanlarda sıktır. Ulusal Göz Enstitüsüne (National Eye Institute) göre Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kişilerin yaklaşık yarısında 80 yaşına geldiklerinde ya katarakt vardır ya da katarakt ameliyatı olmuşlardır.

Katarakt Tipleri

Yaşla ilişkili kataraktlar yerlerine bağlı olarak üç tipe bölünür. Nükleer kataraktlar merceğin ortasında gelişir ve ortadaki nükleusun sarı veya kahverengi olmasına neden olur. Kortikal kataraktlar kama şeklindedir ve nükleusun etrafında oluşur. Posterior kapsül kataraktları diğer iki tipten daha çabuk oluşur ve lensin arkasını tutar.

katarakt-nedir

Konjenital kataraktlar doğumda vardır veya bir bebeğin yaşamının ilk yılında gelişir ve yaşla ilgili kataraktlardan daha nadirdirler. Bu tip katarakt her zaman belirtiye neden olmaz ama bebeğin görmesini olumsuz etkilerse çıkarılabilir. Bu kataraktlar eğer anne hamileyken bir enfeksiyon geçirirse veya uyuşturucular ya da alkol kullanırsa gelişebilir.

Sekonder kataraktların nedeni hastalık veya ilaçlardır. Kataraktların gelişmesiyle bağlantılı hastalıklar arasında glokom ve diyabet vardır. Prednizon adlı steroidin ve başka ilaçların kullanılması da bazen katarakta neden olabilir.

Travmatik kataraktlar bir göz yaralanması sonucu oluşur ama gelişmeleri birkaç yıl sürebilir.

Radyasyon kataraktları bir hasta kanser için radyasyon tedavisi aldıktan sonra gelişebilir.

Katarakt Nedenleri Nelerdir?

Bu hastalık kişilerde, genellikle yaş ilerlemesine bağlı olarak gelişse de, bazen çocukların doğuştan bu hastalığa sahip olduğu durumlar da söz konusudur.

Kataraktlar gözdeki proteinler lensin retinaya net görüntüler göndermesini önleyen kümeler oluşturduğunda başlar. Altta yatan birkaç neden vardır;

Göze bir darbe alınması, travmalar,
Göz içinde oluşan iltihaplanmalar,
Uzun süreli olarak kortizon kullanımı,
Steroidler ve diğer ilaçların uzun dönemli kullanımı,
Ultra-Viyole radyasyonu,
Diyabet gibi bazı hastalıklar,
Sigara kullanımı,
Radyasyon tedavisi,
Genetik faktörler ve doğuştan gelen hastalıklar,
Oksijen serbest radikallerinin veya oksidanların (bir oksijen serbest radikali normal günlük yaşam nedeniyle kimyasal olarak değişmiş bir oksijen molekülüdür) fazla üretilmesi.

Katarakt Risk Faktörleri;

Kataraktlarla ilişkili risk faktörleri arasında şunlar vardır:

Yaşlanma,
Çok fazla alkol kullanımı,
Sigara kullanımı,
Obezite,
Yüksek kan basıncı,
Önceki göz yaralanmaları,
Genetik faktörler,
Güneşe fazla maruz kalma
Diyabetli kişiler ve röntgen filmleri ve kanser tedavilerinden radyasyona maruz kalanlar daha yüksek risk altındadır.

Katarakt Belirtileri Nelerdir?

Katarakt olgunlaştığı zaman cisimler şekilsiz ve bulanık hale gelmektedir, ayrıca kişide göz yorgunluğu ve baş ağrısı oluşmaktadır. Göz merceğinin bir kısmının saydamlığını yitirmesi ışığın buradan geçmesini engelleyecektir. Dolayısıyla mercekten daha az ışık geçmesi görmenin bulanıklaşmasına neden olacaktır. katarakt-belirti

Kataraktların sık görülen belirtileri arasında şunlar vardır;

Bulanık görme,
Gece görme zorluğu,
Renkleri soluk görme,
Parlamaya karşı artan hassasiyet,
Işıklar etrafında halkalar görme,
Etkilenen gözde çift görme,
Gözlük reçetelerinin sık değişmesi.

Katarakt Tanı Yöntemleri;

Doktorunuz kataraktlar açısından kontrol etmek için kapsamlı bir göz muayenesi yapacaktır. Bunlar arasında görmenizi farklı mesafelerde ölçmek için bir görme testi ve göz basıncınızı ölçmek için tonometri vardır.

Tonometri testi; Katarakt tanısında sıkça kullanılan tonometri testi, korneanızı yassılaştırmak ve göz basıncınızı ölçmek için ağrısız hava üfleme kullanır. Doktorunuz göz bebeklerinizi büyütmek için gözlerinize damlalar koyacaktır. Bu işlem, büyütücü bir lensle görme siniri ve retinanızı hasar açısından kontrol etmeyi kolaylaştırır.

Doktorunuz, parlamaya karşı hassasiyetinizi ve renk algılamanızı kontrol etmek için de farklı testler uygulayabilir.

katarakt-tanı

Katarakt Tedavisi;

Kataraktlar için cerrahi dışı tedaviler arasında daha kuvvetli gözlükler, büyüteçler ve parlama önleyici kaplamalı güneş gözlükleri vardır. Kataraktlar okuma veya araba sürme gibi gündelik aktivitelerinizi engellemeye başladığında cerrahi gerekir. Cerrahi ayrıca kataraktlar başka göz problemlerinin tedavisini olumsuz etkileyince de yapılır.

Fakoemülsifikasyon olarak bilinen bir cerrahi yöntemde lensi parçalamak için ultrason dalgaları kullanılır ve parçalar çıkarılır.

Ekstrakapsüler cerrahi korneada uzun bir insizyon yoluyla lensin bulanık kısmının çıkarılmasıyla yapılır. Cerrahiden sonra, doğal lensin bulunduğu yere suni bir göz içi lens konur.

Bu ameliyatlarda göz içindeki hasarlı doğal mercek çıkartılarak yerine kişinin daha rahat görmesini sağlayacak ve gözün iç yapısına uygun olan bir mercek yerleştirilmektedir. Bozukluğun etkisi her kişide farklı olabildiğinden ötürü ne zaman ameliyat yapılması gerektiği konusunda bu bozukluğun etkisi de göz önüne alınmaktadır.

Bu hastalık genel olarak insanın hayatını ve günlük işlerini olumsuz etkilediğinden, ameliyat olunması er ya da geç mecburi olacaktır. Çünkü kişi önünde duran direği, karşıdan karşıya geçmesini sağlayacak olan trafik ışıklarını dahi seçemeyecek hale gelebilmektedir.

katarakt-tedavisi

Katarakt Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Kataraktlar tedavi edilmeden bırakılırsa, gündelik aktiviteleri olumsuz etkileyebilir ve körlüğe neden olabilir. Bazı kataraktların ilerlemesi durur ama kendi kendilerine küçülmezler. Kataraktların cerrahi olarak çıkarılması çok sık kullanılan bir işlemdir ve Ulusal Göz Enstitüsü (National Eye Institute) uyarınca yaklaşık yüzde 90 vakada çok etkilidir.

Katarakt Önleme

Katarakt geliştirme riskinizi azaltmak için;